Ik denk nog vaak terug aan die avonden in de jaren negentig. Je had je hele dag gepland rond een televisie-uitzending, en als je hem miste… ja, dan was dat gewoon pech. Er bestond nog geen terugkijken, geen opnamefunctie die werkte zoals bedoeld, en zeker geen streaming.
Een uitzending gemist betekende letterlijk: gemist.
De kunst van het plannen
Vandaag de dag hoef je eigenlijk nooit meer een programma te missen. Platforms zoals NLZIET maken het mogelijk om vrijwel alles terug te kijken, vaak al kort na de uitzending. Heb je een aflevering van je favoriete serie gemist? Geen probleem, want er bestaat nauwelijks nog zoiets als een echte uitzending gemist. Alles staat klaar om opnieuw te bekijken (of zelfs vooruit te kijken), wanneer het jou uitkomt.
Maar juist door dit gemak besef ik me hoe anders het vroeger was. Ik denk nog vaak terug aan die avonden in de jaren negentig, toen televisie kijken echt om planning vroeg en een gemiste uitzending gewoon betekende: pech gehad.
Vroeger was televisie kijken een sociale gebeurtenis die om planning vroeg. Ik herinner me nog hoe ik als tiener mijn huiswerk haastig probeerde af te maken voor Friends begon op donderdagavond. Of hoe de hele familie discussieerde over welk programma we zouden kijken – want er was maar één televisie, en die stond in de woonkamer.
Kenmerkende situaties van toen:
- De videorecorder programmeren (en bidden dat het zou lukken)
- Vrienden bellen met “Heb jij gisteren… gezien?”
- Maandagochtend op school: wie had wat gemist?
- Het gehaaste gevoel als je vijf minuten te laat thuiskwam
Wanneer technologie nog tegen je werkte
Die videorecorder was eigenlijk een bron van frustratie. Ik weet nog dat ik urenlang probeerde uit te vogelen hoe ik Goede Tijden, Slechte Tijden kon opnemen terwijl ik voetbaltraining had. De handleiding was een boekwerk, en de kans dat je iets verkeerd programmeerde was groot. Vaak kwam je thuis met de verwachting je favoriete programma terug te kunnen kijken, alleen om te ontdekken dat je drie uur reclameblokken had opgenomen.
Het was een tijd waarin je echt discipline nodig had als televisiekijker. Je moest je avond inplannen, zorgen dat je op tijd thuis was, en accepteren dat je soms gewoon iets zou missen.
De sociale aspecten
Wat ik eigenlijk wel mis aan die tijd, is hoe televisie ons bond. Iedereen keek op hetzelfde moment naar hetzelfde programma. De volgende dag op school of op je werk had je gedeelde ervaringen. Nu kijkt iedereen in zijn eigen tempo, en is het moeilijker om over programma’s te praten zonder spoilers.
Herkenbare momenten:
- Samen naar de televisie kijken (zonder telefoon erbij)
- Het ritueel van het TV-boekje doorbladeren
- Discussies over wie de afstandsbediening mocht
- De teleurstelling als je show werd vervangen door een voetbalwedstrijd
Hoe anders het nu is
Tegenwoordig bestaat er geen echte uitzending gemist meer. Alles is beschikbaar, altijd, overal. Dat is superpraktisch, maar het heeft ook iets van de magie weggenomen.
Ik besef dat ik hier behoorlijk nostalgisch klink, en dat klopt ook wel. Want ondanks alle frustraties van toen, was er ook iets moois aan die beperkingen. Het maakte televisie kijken tot een bewuste keuze, niet iets wat je maar even deed omdat je je verveelde.
Een mixed blessing
Natuurlijk zou ik niet meer terug willen naar die tijd. Het gemak van nu is fantastisch, en ik waardeer het dat ik kan kijken wat ik wil, wanneer ik wil. Maar soms mis ik die tijd waarin televisie nog iets bijzonders was, waarin een uitzending missen echt betekende dat je iets had gemist.
Misschien moeten we af en toe bewust kiezen voor die ouderwetse manier van kijken. Samen, op een vastgesteld tijdstip, zonder de mogelijkheid om te pauzeren of terug te spoelen. Gewoon omdat het kan.
Jouw ervaringen?
Herken je deze gevoelens? Hoe kijk jij terug op de tijd dat televisie nog echt live was of kun jij NLZIET inmiddels niet meer missen? Laat het weten in een reactie onderin!
Lees ook:
01
Uncle Joey uit Full House: zo gaat het Dave Coulier nu