3. De opstelling
De opstelling was een precaire zaak die allesbepalend was voor het verloop van het spel. De vlag achteraan. Een paar bommen eromheen. Hoge officieren in de buurt. Zorgen voor een beetje spreiding van de verschillende rangen. Dat was niet makkelijk. En soms besloot je het eens helemaal anders te doen door bijvoorbeeld alle bommen bij elkaar te zetten.
4. De opening
Alle stukken stonden uiteindelijk keurig in een gesloten rechthoek bij elkaar. Voor de eerste zes zetten kon je kiezen uit zes stukken. Langzaam schoof je het eerste stuk naar voren. Daarna kon je de stukken bij elkaar houden en stapje voor stapje langzaam naar voren schuiven. Maar gewoon met één stuk naar het vijandelijke kamp stormen kon ook. Was jij zo´n waaghals die dat deed?
5. De eerste klap
De eerste klap kwam altijd. Zachtjes tikte je met je stuk tegen dat van de tegenstander. Soms moest je even wachten voor de tegenpartij iets ging zeggen. Als dat gebeurde, had hij of zij het spel nog niet zo vaak gespeeld. Dan kreeg je een omschrijving als ¨die met die sterren¨ of ¨zo´n eentje met een helm op¨. Maar heel vaak kwam het antwoord direct: ¨Majoor!¨ of ¨Mineur!¨
6. De bommen
Het was natuurlijk altijd even schrikken als je op een bom liep; dat kostte doorgaans het leven van je speelstuk. Daarom was het zo spannend om aan te vallen; als je onvoorzichtig of roekeloos was, kon je zomaar stukken kwijtraken.
7. De mineurs
Niet ieder speelstuk legde het loodje als het op een bom liep. De mineur overleefde dit als enige. Het was de opruimer van de bommen, de explosieven opruimingsdienst van Stratego.
8. De wanhoopsaanval
De reden dat Stratego zo lang spannend bleef was dat het pas over was als de vlag werd veroverd. Soms was je zo druk bezig met stukken slaan, dat een doorgebroken mineur van de tegenstander onverhoeds je bommen weghaalde en je vlag sloeg. Dergelijke wanhoopsaanvallen waren heel frustrerend als ze je overkwamen. Aan de andere kant was de triomf des te groter als je op die manier wist te winnen.
9. De expeditie
Vooral tijdens het begin van een potje was het altijd leuk om een expeditie uit te rusten. Je zorgde dat er ten minste een hoge officier, wat voetvolk en een mineur meeging. Met een beetje geluk lokaliseerde je op die manier belangrijke stukken van de tegenstander.
10. Het onthouden
Als je op die manier bijvoorbeeld een paar bommen of hoge stukken had gevonden, was het zaak om dat te onthouden. Bij bommen was dat makkelijk, want die stonden stil. Maar als het een generaal betrof was dat een stuk moeilijker. Die konden namelijk vijf beurten later ergens anders staan. Die moest je dus echt volgen.
11. De maarschalk
De maarschalk was het hoogste stuk op het bord. Maar dat betekende niet dat je er onbekommerd mee over het bord kon sjokken en kon gaan jagen op alles wat bewoog. Integendeel! Ergens stond namelijk een stuk dat als enige functie had de maarschalk te slaan.
12. De spion
Met zijn hoge hoed en grote revers zag hij er best gevaarlijk uit. Voor de meeste stukken was hij dat volstrekt niet. Alleen de maarschalk moest oppassen. Als die erdoor werd geslagen was zijn leven ten einde. En als de maarschalk de spion sloeg was het afgelopen voor de spion. Deze regel heeft op heel wat speelborden geleid tot een zinderend kat-en-muisspel.
Nog meer herinneringen…
De veelzijdigheid en het aantal mogelijkheden van Stratego leek eindeloos. Wist jij bijvoorbeeld hoe jij je tegenstander in de luren kon leggen door te bluffen met een verkenner? Op de laatste pagina kun je lezen hoe dat werkte.
01
Abeltje: zo gaat het 26 jaar later met de liftboy (+ foto’s)