Dracula ligt met zijn bleke gezicht, zijn puntige hoektanden en zijn sinistere cape diep verankerd in het collectief bewustzijn. Maar weet jij waar hij vandaan komt? En ken jij al zijn verschijningsvormen?
Zo niet, lees dan snel verder en huiver…
De authentieke Dracula
Nee, Dracula heeft als persoon nooit echt bestaan. Wel is er sprake van een historische heerser uit de vijftiende eeuw die als inspiratie heeft gediend voor Bram Stoker, de bedenker van Dracula. Zijn naam was Vlad III en hij leefde in het huidige Roemenië. Zijn bijnaam was Vlad Tepes en dat betekent Vlad de Spietser.
Deze vorst voerde een bloedige strijd tegen de Ottomanen. Uiteindelijk heeft hij verloren. De Ottomanen waren daar zo blij mee dat ze zijn afgehakte hoofd wekenlang hebben tentoongesteld in hun hoofdstad Istanboel.
Bestaan vampiers echt?
Nee, vampiers bestaan niet echt. En ook weer wel. Vampiervleermuizen bestaan. Ze voeden zich met bloed van klein vee. Incidenteel vallen ze mensen aan. Die worden dan geen vampier. Vampiers met een menselijke gedaante zijn mythische wezens uit volksverhalen. Die bestaan dus niet.
Het geloof in deze bloed drinkende ondoden is echter bijzonder hardnekkig. Dat komt niet alleen door alle films en boeken die over vampiers als Dracula bestaan, maar ook door allerlei mensen die moeite hebben fictie van werkelijkheid te scheiden.
De geboorte van de moderne Dracula
De Ier Bram Stoker schreef het boek Dracula vlak voor het begin van de twintigste eeuw. Het verscheen in 1897. Critici waren positief. Een enkeling vond het zelfs beter dan de griezelverhalen van Edgar Allen Poe. Stoker was echter niet de eerste die schreef over een aristocratische vampier.
Dat was namelijk John William Polidori in 1819. Zijn novelle The Vampyre verdween echter in de vergetelheid, waar Dracula langzaam maar zeker uitgroeide tot de gothic cult klassieker die het nu is.
De zegetocht van Dracula
Stoker overleed in 1912. Daardoor heeft hij nooit een verfilming kunnen zien. Zijn vrouw kon dat wel en startte in 1922 een gerechtelijke procedure tegen de makers van de eerste film, die geen toestemming hadden gevraagd en geen royalty’s hadden betaald.
Resultaat was dat alle exemplaren vernietigd moesten worden. Gelukkig heeft één exemplaar van Nosferatu dat overleefd. Daardoor kunnen we nu nog steeds genieten van dit fraaie meesterwerk.
Latere filmmakers waren gewaarschuwd, maar lieten zich desondanks niet weerhouden van creatieve uitspattingen rondom de legendarische vampier. Gelukkig maar! Het resultaat is een bonte stoet van de meest uiteenlopende interpretaties.
Sommige bewerkingen volgen braaf de verhaallijn van Stoker. Anderen gaan helemaal hun eigen weg. Ze zijn niet allemaal even eng. Enkelen zijn zelfs grappig.
13 Bekende incarnaties van Dracula
De wederzijdse invloeden tussen vampier- en Draculafilms zijn onmiskenbaar. Soms is het zelfs amper mogelijk te bepalen wat het verschil is, want aristocratische vampiers met een Oost-Europees accent verschijnen in beide genres.
Hieronder lees je alleen over verschijningsvormen die onmiskenbaar op de personage Dracula zijn gebasseerd, bijvoorbeeld door situering in Transsylvanië. Dus helaas: geen aandacht voor Nicholas Cage in Vampire’s Kiss (1988), Buffy the Vampire Slayer (1997) of Tom Cruise in Interview with the Vampire (1994).
1. Dracula (1931)
Acteur Béla Lugosi is begin twintigste eeuw in Hongarije een gevierd vertolker van Shakespeare. Als hij in de jaren twintig naar de Verenigde Staten vertrekt, krijgt hij daar onder andere de kans om Dracula te vertolken op Broadway. Bij toeval mag hij dezelfde rol spelen in de film Dracula van regisseur Tod Browning uit 1931. Dat doet hij met verve en dat maakte deze rolprent tot een ongekend succes.
2. Alucard in Hellsing (1998)
Kohta Hirano is de maker van een manga waarin een organisatie met de naam Hellsing het opneemt tegen vampieren en andere bovennatuurlijke verschijnselen. Alucard is de drijvende kracht erachter, maar zelf blijkt hij niet geheel menselijk. Als je zijn naam achterstevoren leest, begrijp je misschien waardoor dat komt.
3. Nosferatu (1979)
Regisseur Werner Herzog kent zijn klassiekers. Vandaar dat hij zijn vampierfilm dezelfde titel geeft als de allereerste oorspronkelijke verfilming die bijna volledig vernietigd was. Klaus Kinski speelt de griezel op een angstaanjagende manier. Wat deze film extra interessant maakt is dat hij voor een deel in Nederland is opgenomen.
4. Marvel’s Dracula (1972)
Dracula verschijnt onder andere in het superheldenuniversum van Marvel. Het begint met een eigen serie onder de titel The Tomb of Dracula. Sindsdien keert hij regelmatig terug als booswicht, onder andere als tegenstander van The X-men en Spiderman.
5. Andy Warhol’s Dracula (1974)
Andy Warhol ken je misschien als de maker van wereldberoemde popart. Zijn portretten van onder andere Marilyn Monroe en Elvis Presley zijn iconisch. Niet iedereen weet dat hij ook 150 films heeft geregisseerd en/of geproduceerd.
Eén daarvan is Andy Warhol’s Dracula die ook bekend is onder de titel Blood for Dracula. Het verhaal draait om de zoektocht naar maagdenbloed, dat zeldzamer blijkt dan verwacht.
6. Dance of the Vampires (1967)
Filmliefhebbers waarderen dit eigenzinnige meesterwerkje, dat met humor en relativering verhaalt over de jacht op vampiers in Transsylvanië. De alternatieve titel is: The Fearless Vampire Killers, or Pardon Me, But Your Teeth Are in My Neck. Je begrijpt dat vaak wordt afgekort tot The Fearless Vampire Killers.
7. Christopher Lee (vanaf 1958)
Christopher Lee is de ultieme Dracula. Maar liefst negen keer speelt hij de rol, waarvan zeven keer in de beroemde Hammer Horror films.
Hij doet het sowieso fantastisch als filmbooswicht, want je kent hem misschien ook als Saruman in Lord of The Rings, Count Dooku in Star Wars of de schurk in de Bondfilm The Man with the Golden Gun.
8. Batman & Dracula (1991)
Als Dracula verschijnt bij Marvel (zie nummer 4) kan DC natuurlijk niet achterblijven. Batman & Dracula is een trilogie die bestaat uit de delen Red Rain (1991), Bloodstorm (1994) en Crimson Mist (1998).
LET OP SPOILER: Ook Batman moet eraan geloven en verandert in een ondode. Zoveel heeft hij nog nooit op een vleermuis geleken…
9. Hotel Transylvania (2012)
Griezels wonen in een speciaal hotel om zich te verschuilen voor de mensheid die hen achterna zit. Dit gegeven van de animatiefilm blijkt uitermate succesvol. Vandaar de verschijning van een handje vol vervolgen, een televisieserie en enkele videogames.
10. Graaf Tel
Deze ster uit Sesamstraat is een parodie op Béla Lugosi die Dracula in 1931 speelt. Wij kennen hem als Graaf Tel, maar Engelstalige kinderen weten dat hij oorspronkelijk Count von Count heet. Of kortweg: Count.
Zijn lijfspreuk: “They call me the Count because I love to count things.” En inderdaad, hij telt zich helemaal suf. Heb jij ook leren tellen dankzij deze Draculaparodie?
11. Donald Duck (2020)
Donald Duck en Mickey Mouse beleven zoveel avonturen dat het bijna onvermijdelijk is dat ze Graaf Dracula tegen het lijf lopen. In 2020 verschijnt daarom een pocket met maar liefst 284 pagina’s rondom het thema Dracula.
12. Count Duckula (1988)
Count Duckula is de titel van een Britse animatieserie van 65 afleveringen die per stuk 22 minuten duren. Deze vampiereend is vegetariër en streeft naar een succesvolle loopbaan als entertainer. Niet eng, wel leuk.
13. Gary Oldman (1992)
Na alle parodieën en interpretaties die in de loop der jaren verschijnen, vindt de beroemde regisseur Francis Ford Coppola het in 1992 tijd om terug te keren naar de basis. Met Gary Oldman in de titelrol maakt hij een theatrale film die helemaal lekker gaat in gothic horror en niet voor niets Bram Stoker’s Dracula heet.
Dit is een film die je moet zien als je nieuwsgierig bent naar de ingrediënten die Dracula al meer dan 100 jaar tot een succes maken.
Vind jij Dracula eng? Of juist helemaal niet? Geloof jij in vampiers en heb je daarom knoflook naast je bed hangen? Ben je in Roemenië geweest en heb je een kasteel van Vlad III bezocht?
Wil je graag nog een veertiende incarnatie aan dit rijtje toevoegen? Aarzel niet, en laat het weten in een reactie onderin.
Lees ook:
- Bah, deze 18 slechteriken geven je nog steeds de kriebels
- Van deze 8 enge kinderprogramma’s deed jij het in je broek
- Alfred Hitchcock: de 10 aller engste films van de ‘Master of Suspense’
- 20 MTV shows die iedereen vroeger keek maar nu vergeten is
01
Abeltje: zo gaat het 26 jaar later met de liftboy (+ foto’s)